پشت خلاقیت نگاهی است.

پشت خلاقیت نگاهی است
نقل از روزنامه اصفهان امروز
کد خبر : ۸۴۰۲۶
۱۳۹۵/۰۲/۲۷ – ۱۸:۰۲
سید عارف صابری ۴۴ ساله نزدیک به دو دهه است با چشمانی نابینا به
فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی و هنری با قوتی بیش از گذشته ادامه می‌دهد.
تلاش او برای رفع هر نیازش با ایده ای جدید سبب خلق ابداعات مختلفی هم
برای معلولان و هم دیگر شهروندان شده است.
پشت-خلاقیت-نگاهی-استprintدیگر خطاهایش پشت دوربین زیاد شده بود. بیست‌وچهارساله بود و همان روزهاپزشکان خبر دادند که دارد بینایی‌اش را از دست می‌دهد، آن‌هم زمانی که فیلم‌برداری و عکاسی را حرفه ای دنبال می‌کرد. سید عارف صابری، ۴۴ ساله، حالا نزدیک به دو دهه است، با چشمانی نابینابه فعالیت‌های فرهنگی و هنری خود شاید با قوتی بیش از گذشته ادامهمی‌دهد. وی فعالیت هنری و فرهنگی‌اش را از دبیرستان آغاز کرده بود و دردانشگاه همزمان در رشته زمین‌شناسی و سینما تحصیل می‌کرد. بینایی‌اش راکه از دست داد زمینه مطالعاتی و فعالیت و اشتغالش را تغییر داد. ابتدادوره روانشناسی (آسیب‌شناسی روانی) را گذراند و بعد روزنامه‌نگاری خواند و کارشناسی ارشد مدیریت فرهنگی گرفت. عارف، فعالیت‌های متنوع و زیادی را در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و هنریانجام می‌دهد، به قول خودش آدم یک کاره ای نیست. نویسندگی و پژوهش هموارهمورد توجه او بوده و فعالیت انتشاراتی نیز داشته است، اما در سال ۹۰ کارانتشارات را کنار گذاشت و با توجه به تخصصش در مدیریت فرهنگی به فعالیتدر زمینۀ طرح‌ها و پروژه‌های فرهنگی روی آورد؛ فعالیت‌هایی ازجمله ارائهطرح فرهنگسرای معلولان، پارک معلولان، تدوین مجموعه قوانین اجتماعی رفتاربا نابینایان، یک کار مطالعاتی سنگین در حوزه جامعه‌شناسی معلولان کهثمره آن نظریه ایست که به نام «هرم وارونه معلولیت» نشر داده است. ابداعات و خلاقیت‌هایی که صابری از زمان نابینا شدنش ارائه داده بسیارمتنوع است. درواقع او برای هر نیازش، ایده‌ای را خلق کرده است. صابریمی‌گوید: «من اهل مطالعه بودم و روزی نبود که حداقل ۱۰ تا ۱۵ صفحه درزمینۀ ادبیات جهان یا ادبیات داستانی ایران یا کتاب‌های فلسفی و تخصصینخوانم. به فکر افتادم که وسیله جدیدی بسازم که به کمک آن بتوانم مطالعهکنم. ابتدا روش خط کش سیاه را ابداع کردم که روش ساده‌ای بود، بعد دیدمکه دیگر برای مطالعه من جواب نمی‌دهد و این بود که روش فیلتر سیاه راابداع کردم. همان زمان‌ها عصایی را نیز برای استفاده خودم طراحی کردم.رفته‌رفته وارد این فضا شدم که دیدم می‌توانم چیزهای مختلفی را طراحی کنمو این عقیده را پیدا کردم که بسیاری از مشکلات افراد نابینا را می‌توانبا ساخت یک ابزار ساده، برطرف کرد. سعی کردم برای انجام هر کاری یک ابزارکوچک طراحی کنم تا بتواند مشکلم را برطرف کند. این‌طور بود که خودم راشناختم و حالا به‌جایی رسیده‌ام که می‌توانم برای فرهنگ عمومی، بازی‌هایآموزشی و فرهنگسرا و … طراحی کنم». این پژوهشگر که به کار فنی نیزعلاقه‌مند است در این چندساله در زمینۀ آموزش کودکان به طراحی بازی‌هایمختلفی پرداخته است که ازجمله آن‌ها هشت عنوان کارت بازی آموزشی برایکودکان دبستانی است، با موضوع‌هایی همچون فرهنگ ترافیک، تغذیه سالم،بهداشت، شهروندی، اطلاعات قرآنی و غیره.او همچنین تعدادی بازی فکری برای معلولان، به‌ویژه نابینایان طراحی کردهاست که آن‌ها را به دودسته تقسیم می‌کند؛ دسته اول بازی‌هایی است که خودشطراحی کرده است مثل بازی ریاضی پانزده پانزده، جورچین ساینا، دَبِل دوز وجورچین مثلث و دسته دوم بازی‌هایی که آن‌ها را مناسب‌سازی کرده است تانابینایان هم بتوانند از آن‌ها استفاده کنند. از معروف‌ترین این بازی‌هامکعب روبیک، چیکرز، کریدور، سودوکو و آخرین نفر است. صابری می‌گوید: «درزمینۀ مناسب‌سازی این بازی‌ها برای معلولان به‌صورت تخصصی وارد شدم و حتیجلسات و سخنرانی‌های آموزشی را نیز برای مربیان داشتم تا آن‌ها متوجهشوند که چگونه می‌توانند با تغییراتی در یک بازی، آن را برای کودکانمعلول مناسب‌سازی کنند. من سعی می‌کنم بازی‌ها را به‌گونه‌ای مناسب‌سازیکنم که افراد غیر معلول نیز بتوانند با آن بازی کنند و نتوان تشخیص دادکه آنبازی برای نابینایان طراحی‌شده است، چون متأسفانه بسیاری از افرادجامعه از هر آنچه به معلولان تعلق دارد یا به معلولان نسبت داده می‌شودفرار می‌کنند».صابری در این پنج‌ساله کارهای چوبی زیادی را نیز ساخته، در هرگوشه ازخانه‌اش می‌شود هنر دستان او را دید. میز پذیرایی، گل میزها، میزتلویزیون، سرویس خواب، میز ناهارخوری، کتابخانه‌ها و میز کامپیوتر ازجملهکارهای چوبی او هستند که بسیار جلب‌توجه می‌کنند. «ساعت‌های مسخره» نیزنام مجموعه ساعتی است که او طراحی کرده و قصد دارد تا آخر امسالنمایشگاهی از آن‌ها برپا کند. او به یکی از این ساعت‌ها که به دیوارخانه‌اش آویزان کرده اشاره می‌کند و می‌گوید: «اسم این‌ها را ساعت‌هایمسخره گذاشته‌ام چون سعی کرده‌ام تمامی عناصر سازنده ساعت، ازجمله عقربه،صفحه، پاندول و محور و نیز هر توازن و تناسبی را در آن‌ها بهم بزنم و ازقاعده خودش خارج کنم و شکلی فراتر از انتظار هر بیننده به آن‌ها بدهم،البته اگر از نگاه فلسفی به آن نگاه کنیم؛ اما همه آن‌ها ساعت را دقیقنشان می‌دهند.» صحبت از شرایط معلولان در کشور ما که می‌شود، صابری به خانه‌نشینیبسیاری از معلولان اشاره می‌کند و می‌گوید که او هم‌دوره رکود، افسردگی وخانه‌نشینی را در حدود دو سال پس از نابینایی‌اش تجربه کرده است اما بعدمتوجه شد که این افسردگی و خانه‌نشینی ثمره‌ای ندارد و به این فکر افتادتا شرایط را برای خودش به‌گونه‌ای تغییر دهد که بتواند کار کند. او بهمشکلات زیاد معلولان در کشور اشاره می‌کند و درباره مقایسه وضعیت معلولاندر کشورهای دیگر با ایران می‌گوید: «ازنظر فرهنگی نگاه جامعه ما به معلولنگاهی پَست است، درحالی‌که در کشورهای دیگر به‌ویژه در اروپا که پس ازجنگ جهانی دوم با تعداد زیادی معلول مواجه شد یک ارزش‌گذاری به معلولانصورت گرفت و خدمات خاصی به آن‌ها ارائه می‌شود. در اروپا میان معلول جنگیو معلول عادی فرقی نیست، درحالی‌کهدر کشور ما به معلولان جنگی عنوانجانباز دادند و به نیازهایشان توجه کردند اما در مقابل، معلول عادی ونیازها و مشکلاتش را فراموش کردند؛ مثلا در زمینۀ اشتغال چه در بخش خصوصیو چه در بخش دولتی نگاهی به نوع معلولیت فرد جانباز نمی‌شود و درهرصورتاو را به کار می‌گیرند، اما در مورد معلول عادی، بدون توجه به قابلیت‌هاو توانایی‌های او، فقط به معلولیت او نگاه می‌کنند و درهرصورت از هر شغلیمحروم است. در کشور ما خلاف کشورهای توسعه‌یافته، مدیریت فرهنگی جامعه،سعی کرده تا حد زیادی شرایط معلول جنگی را به جامعه بشناساند اما از سویدیگر معلولین عادی را به‌طور کامل فراموش کرده است و این فاصله تا حدیاست که اگر مثلا خانمی با یک جانباز ازدواج کند ارج و مرتبه اجتماعیبالایی پیدا می‌کند، ولی اگر همان خانم با یک معلول عادی با همان شرایطجسمی ازدواج کند ‌جامعه تصور می‌کند که او مشکل یا نقصی داشته که با یکمعلول ازدواج‌کرده است». او در خصوص چگونگی تغییر شرایط معلولان در ایرانمی‌گوید: «مطابق با نظریه هرم وارونه معلولیت تا زمانی که شکل، محتوا وموقعیت رئوس این هرم یعنی قانون، سازمان بهزیستی، تشکل‌های غیردولتی وفرهنگ تغییر نکنند هیچ‌گونه تحول مهمی در زندگی معلولان ایرانی رخ نخواهدداد و هر حرکت دیگری، مقطعی خواهد بود». صابری در مورد مدیریت فرهنگی ومدیریت شهری اصفهان در خصوص معلولان نیز معتقد است که احساس نیاز چندانیدر آن‌ها برای توجه به نیازهای معلولان وجود ندارد و طرح‌های زیادی برایمعلولان ارائه‌شده که همه یا روی کاغذ مانده‌اند یا در زونکن‌ها، کهازجمله آن می‌توان به مصوبه کمیسیون بهداشت و سلامت شورای شهر اصفهاناشاره کرد که باید همانند معاونت شهرسازی، در معاونت فرهنگی اجتماعیشهرداری اصفهان نیز مشاوری متخصص در امور معلولان به کار گرفته شود، ولیهنوز اراده‌ای برای اجرای این مصوبه در این معاونت دیده نمی‌شود..صابری که پیشتر در نگارش لایحه حمایت از حقوق شهروندی معلولان و سالمندانشهر اصفهان و بررسی اصلاحیه قانون حمایت از حقوق معلولان مجلس مشارکتفعال داشته است، حال در تدارک ایجاد جمعیتی از متخصصین برای پیگیری مسائلحقوقی معلولان است که در یکی دو ماه آینده فعالیت خود را آغاز می‌کنند.
نویسنده : لیلا شهبازیان روزنامۀ اصفهان امروز
منبع خبر